Czy możesz przerwać ciągłość leczenia

/appFiles/site_102/images/autor/Zh8DWEFeCvqkrop.jpeg

Autor: Anna Słowińska

Dodano: 28 kwietnia 2023
Czy możesz przerwać ciągłość leczenia

Gdy stosowany dotychczasowo u pacjenta lek identyfikowany nazwą handlową jest lekiem refundowanym, a pacjent nie wyraża zgody na jego zmianę nawet o tej samej substancji czynnej, nie masz prawa do przerwania ciągłości leczenia. Sprawdź, jak postąpić w takim przypadku.

  • Placówka medyczna ponosi odpowiedzialność za wszelkie szkody wyrządzone pacjentowi w wyniku przerwania leczenia.

  • Jeśli pacjent przyjmował refundowany lek i nie zgadza się na zmianę na inny lek zawierający ten sam składnik aktywny, to obowiązkiem placówki medycznej jest zamówienie tego samego leku, aby kontynuować terapię.

  • W przypadku leków nierefundowanych odpowiedzialność nie spada na placówkę medyczną, ponieważ brak dostępności leku wynika z decyzji organu państwa.

  • Czytaj więcej na temat zasad udzielania świadczeń zdrowotnych pacjentom w SerwisZOZ.pl»

Jako świadczeniodawca odpowiadasz za szkody wyrządzone pacjentowi w wyniku zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych, w tym niezapewnienia ciągłości leczenia. Stąd w sytuacji, w której stosowany był dotychczasowo lek refundowany, a pacjent nie zgadza się na zmianę na inny lek, ale o tej samej substancji czynnej, to Twoim obowiązkiem jest zamówienie leku dotychczasowego w celu kontynuowania terapii. W przypadku leków nierefundowanych odpowiedzialność nie spoczywa na Tobie, ponieważ brak dostępności leku wynika z decyzji organu państwa.

Czy zmiana leku wymaga zgody pacjenta

Lek jest świadczeniem opieki zdrowotnej i jego zmiana wymaga świadomej zgody pacjenta. Potwierdza to ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej uśoz), zgodnie z którą w zakres świadczeń opieki zdrowotnej wchodzą świadczenia zdrowotne, świadczenia zdrowotnej rzeczowe i świadczenia zdrowotne towarzyszące. Lek będzie wchodził w zakres świadczeń zdrowotnych rzeczowych związanych z leczeniem.

W przypadku braku zgody pacjenta na zamianę leku lekarz dysponuje uprawnieniem do wpisania na recepcie „nie zamieniać”. W takich przypadkach umieszcza adnotację wraz z uzasadnieniem w dokumentacji medycznej.

Jako zmiana leku traktowana jest zarówno zmiana leku w zakresie substancji czynnej, jak i leku identyfikowanego różnymi nazwami handlowymi zawierającymi tę samą substancję czynną. W obu przypadkach lekarz ma obowiązek uzyskać zgodę pacjenta.

Lekarz zatrudniony w Twojej placówce medycznej powinien pamiętać, że nie można udzielić świadczenia zdrowotnego pacjentowi, jeśli nie wyraził on na to zgody.

Świadczenie medyczne: pamiętaj o prawie pacjenta do informacji

W art. 9 ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (dalej u.p.p.) sformułowano ustawowe prawo prawa pacjenta do informacji. Zapis tego przepisu wskazuje, jakie informacje powinieneś przekazać pacjentowi, tak aby można było uznać, że wyrażona przez niego zgoda jest zgodą poinformowaną i uświadomioną. Przepis ten określa pełne informacje, jakie pacjent powinien otrzymać od lekarza. Pacjenci jednak rzadko pamiętają bądź nie wiedzą, że mogą nie zgodzić się na leczenie danym lekiem i nie korzystają ze swoich uprawnień.

Pamiętaj, aby Twoja placówka medyczna przestrzegała ustawowego prawa pacjenta do informacji tak, aby można było uznać, że wyrażona przez niego zgoda na leczenie danym lekiem, jest zgodą poinformowaną i świadomą.

Szanując prawo pacjenta do bycia poinformowanym, lekarz powinien wyjaśnić pacjentowi, jakie proponuje dla danego leczenia metody diagnostyczne lub lecznicze w tym o proponowanych lekach, których zgoda ma dotyczyć. Informacje powinny być także podawane dla świadczeń towarzyszących, np. programu lekowego, który składa się ze świadczeń towarzyszących i substancji czynnej czyli leku.

Jak rozumieć brak zgody pacjenta

Odmowa zgody pacjenta na zmianę leku oznacza przerwanie ciągłości leczenia. Uśoz wskazuje program lekowy jako świadczenie gwarantowane pacjentowi. Figurowanie leku na liście leków refundowanych oznacza, że pacjent który kwalifikuje się do programu lekowego ma prawo leczenia każdym lekiem identyfikowanym nazwą handlową o tej samej substancji czynnej. Jednocześnie decyzja o zmianie leku należy wyłącznie do lekarza i powinna być poprzedzona wyrażeniem świadomej zgody przez pacjenta. W przypadku propozycji dotyczącej zmiany leku może się zdarzyć, że pacjent nie będzie chciał być leczony innym lekiem.

Jako podmiot leczniczy nie masz prawa do przerwania ciągłości leczenia, gdy stosowany dotychczasowo u pacjenta lek identyfikowany nazwą handlową jest lekiem refundowanym. Dlatego powinieneś znać aktualną listę leków refundowanych.

Ciągłość leczenia to ważny proces: czy masz prawo do jego przerwania

Jako podmiot leczniczy nie masz prawa do przerwania ciągłości leczenia, gdy stosowany dotychczasowo u pacjenta lek identyfikowany nazwą handlową jest lekiem refundowanym, a pacjent nie wyraża zgody na jego zmianę nawet o tej samej substancji czynnej. W takim przypadku jesteś zobowiązany do zamówienia leku w celu kontynuacji terapii.

W celu kontynuacji terapii lekiem refundowanym podmiot leczniczy jest zobowiązany zamówić lek, którego nie ma w swoich zasobach.

Jak ocenisz ten stan faktyczny

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu 11 grudnia 2013 r. rozpatrywał sprawę pacjenta, którego włączono do programu lekowego leczenia za pomocą chemioterapii (sygn. akt. I ACa 1205/13). Podczas pierwszego cyklu chemioterapii podano mu leki i cykl zakończono. Podanie leków w drugim cyklu budziło wątpliwości w związku z wykonaniem umowy na programy lekowe zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia. Świadczeniodawca nakazał pacjentowi oczekiwanie w kolejce do czasu renegocjacji umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. Podczas postępowania sądowego Sąd Apelacyjny we Wrocławiu ocenił sprawę i stwierdził, że u chorego, któremu podano pierwszą z określonego cyklu dawkę chemii, aby leczenie odniosło skutek, nie można – jeśli nie sprzeciwiają się temu względy medyczne – zaprzestać leczenia, tj. podania mu kolejnej dawki cyklu, w przewidzianym dla tego cyklu terminie. Ponadto sąd nadmienił, że wyłącznie powikłania, jakie wystąpiłyby u chorego po podaniu pierwszej dawki chemii, które zagrażają życiu i zdrowiu, czynią dopuszczalnym odroczenie w czasie podania choremu kolejnej dawki chemii, tj. do chwili, gdy jej podanie będzie możliwe ze względu na stan zdrowia pacjenta.

Niedopuszczalne jest przerwanie cyklu chemii, czyli niezachowanie ciągłości leczenia z innych względów niż medyczne. Skutkowałoby to zniweczeniem dotychczasowego leczenia i podanych dawek chemii.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu podmiot leczniczy udzielający świadczeń zdrowotnych nie może odmówić niezwłocznego udzielenia świadczenia zdrowotnego osobie, która potrzebuje natychmiastowej, pilnej pomocy medycznej, jeśli istnieje zagrożenie życia lub zdrowia. Nie podanie kolejnej dawki chemii łączyło się z takimi zagrożeniami. Sąd ocenił, że tworzenie kolejek na świadczenia z zakresu chemioterapii, odpowiadających kolejkom wyznaczanym na zabiegi planowe dawałoby chorym jedynie iluzoryczną i potencjalną możliwość skorzystania z nich. Świadczenia te zatem w istocie stawałyby się dla nich niedostępne, gdyż nie dożywaliby oni czasu ich podania.

Kiedy ponosisz odpowiedzialność za przerwanie ciągłości leczenia

Placówka ponosi odpowiedzialność za udzielanie lub za zaniechanie udzielania świadczeń przez:

  • osoby przez siebie zatrudnione lub udzielające świadczeń w jego imieniu również na innej podstawie niż umowa o pracę,
  • osoby, którym udzielanie świadczeń powierzył.

Odpowiada także za szkody powstałe, także u osób trzecich, w związku z udzielaniem lub zaniechaniem udzielania świadczeń (§4 załącznika nr 1 do rozporządzenia ministra zdrowia z 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej).

Ponadto placówka ponosi odpowiedzialność za ordynowanie leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i wyrobów medycznych pacjentom, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz z aktualnym stanem wiedzy medycznej (§ 5 załącznika).

Nie poniesiesz odpowiedzialności, gdy leku nie ujęto w aktualnym wykazie jako lek refundowany. Wtedy przestaje być świadczeniem gwarantowanym. W takim przypadku brak dostępności leku wynika z decyzji administracyjnej organu państwa.

Autor: Anna Słowińska
Słowa kluczowe:
leczenie

Uzyskaj nieograniczony
dostęp do SerwisZOZ.pl

  • Aktualne informacje o zmianach prawnych
  • Indywidualne konsultacje e-mail z ekspertem (odpowiedź w 48 h)
  • Bazę 3500 porad ekspertów, gotowych wzory dokumentów i procedur
UZYSKAJ NIEOGRANICZONY DOSTĘP

Uzyskaj bezpłatny 24-godzinny dostęp do SerwisZOZ.pl

aktywuj dostęp testowy