Czy można wprowadzić obowiązek pisemnego składania przez pacjentów wniosków o udostępnienie dokumentacji medycznej

W ostatnim czasie przychodzi do mnie wiele pytań dotyczących dokumentacji medycznej. Wzrost liczby pytań dotyczących tej problematyki wynika z tego, że w ostatnim czasie zmieniły się przepisy dotyczące dokumentacji medycznej. Przede wszystkim wprowadzono wiele nowych przepisów do ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (dodanie m.in. art. 30a u.p.p.) albo znowelizowano już obowiązujące przepisy (m.in. art. 24, art. 27 u.p.p.).  

Najważniejsze zmiany omówiłem we wpisach poświęconych dopuszczalności wysyłania dokumentacji medycznej e-mailem (tutaj) oraz obowiązkowi prowadzenia wykazu udostępnionej dokumentacji medycznej (tutaj). Dzisiaj chciałbym zwrócić Państwa uwagę na praktykę, która funkcjonuje w wielu podmiotach leczniczych – ustanowiony regulaminem albo decyzją kierownika podmiotu leczniczego (często lekarza-właściciela) obowiązek pisemnego składania wniosków o udostępnienie dokumentacji medycznej.

Przed odpowiedzią na postawione w tytule pytanie trzeba przypomnieć, że art. 23 ust. 1 u.p.p. przewiduje, iż: „Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych”. Z kolei w art. 26 ust. 1 u.p.p. wskazano, że: „Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta”. Należy więc stwierdzić, że z przywołanych przepisów – ani żadnych innych przepisów ustawy o prawach pacjenta – nie wynika obowiązek pisemnego złożenia przez pacjenta wniosku o udostępnienie dokumentacji medycznej. Z tego powodu należy stwierdzić, że podmiot leczniczy nie może w drodze regulaminu czy zarządzenia kierownika (właściciela) podmiotu leczniczego ograniczyć możliwości wnioskowania o dostęp do dokumentacji medycznej jedynie do formy pisemnej.

Dodatkowo warto mieć na uwadze, że w orzecznictwie sądowym podkreślono, iż: „Naruszeniem przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych prawa pacjenta jest ograniczenie formy składania żądania udostępnienia dokumentacji medycznej. Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta […] nie daje bowiem podstaw do wyprowadzenia ograniczenia formy żądania. Wybór formy żądania, w tym podstawowej formy – formy ustnej – należy do pacjenta. Wyłączenie tej formy stanowi zatem naruszenie zbiorowych praw pacjentów” (wyrok NSA z dnia 8 września 2016 r., sygn. akt II OSK 1134/16).

Podsumowując, nie wolno ograniczać pacjentowi możliwości składania wniosku o dostęp do dokumentacji medycznej jedynie do pisemnego wniosku, ponieważ stanowi to naruszenie zbiorowych praw pacjentów i może skutkować nałożeniem na podmiot leczniczy kary pieniężnej do wysokości 500.000 złotych (jeżeli po wydaniu decyzji przez Rzecznika Praw Pacjenta o nakazaniu usunięcia tej praktyki podmiot leczniczy jej nie wykona).

Autor: Radosław Tymiński prawa lekarza, dokumentacja medyczna
Słowa kluczowe:
prawa pacjenta

Uzyskaj nieograniczony
dostęp do SerwisZOZ.pl

  • Aktualne informacje o zmianach prawnych
  • Indywidualne konsultacje e-mail z ekspertem (odpowiedź w 48 h)
  • Bazę 3500 porad ekspertów, gotowych wzory dokumentów i procedur
UZYSKAJ NIEOGRANICZONY DOSTĘP

Uzyskaj bezpłatny 24-godzinny dostęp do SerwisZOZ.pl

aktywuj dostęp testowy