Celem przebudowy systemu ochrony zdrowia, poza oddłużeniem podmiotów leczniczych, miało być doprowadzenie do konkurowania placówek o środki publiczne w oparciu o jakość i efekty świadczonych usług. W toku kontroli, której efektem jest omawiany raport, NIK sprawdziła 20 szpitali przekształconych w spółki kapitałowe oraz uzyskała informacje od dodatkowych 54 szpitali-spółek, które w 2013 roku miały podpisane kontrakty z Narodowym Funduszem Zdrowia. Z ustaleń dokonanych przez NIK wynika, że zmiana formy organizacyjno-prawnej samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej i utworzenie szpitali - spółek kapitałowych nie spowodowała dotychczas istotnych zmian w ogólnej sytuacji finansowej szpitali. Tylko część miała skorzystać jedynie z chwilowego oddłużenia, zaś później kondycja finansowa niektórych wróciła do dotychczasowej „normy" - generowania strat. Generalnie efekt przekształcenia w postaci oddłużenia okazał się zatem krótkotrwały. Nadto nie doszło póki co do istotnych zmian w sposobie zarządzania placówkami, na co bardzo liczyli autorzy ustawy. Poprawy próżno się doszukiwać również w dostępności świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych dla pacjentów. Nadal też finansowo szpitale-spółki pozostają uzależnione głównie od jednego źródła przychodów - kontraktów zawieranych z NFZ. Stanowi to poważną barierę w zwiększeniu samodzielności decyzyjnej szpitalnych spółek.
Sytuacja szpitali nadal bez zmian?
Ustawa o działalności leczniczej, która weszła w życie 1 lipca 2011 r. niewiele zmieniła w sytuacji szpitali - tak wynika z raportu NIK, opublikowanego 22 kwietnia 2015 r. Celem ustawy była poprawa kondycji finansowej zakładów opieki zdrowotnej poprzez umożliwienie ich przekształcenia w spółki i zwiększenie odpowiedzialności samorządów terytorialnych za szpitale. Wprawdzie póki co ustawa nie sprostała stawianym jej oczekiwaniom, z drugiej strony jednak nie spełniły się również wcześniejsze obawy.
Nie sprawdziły się jednak również obawy żywione w związku z wprowadzeniem ustawy. NIK nie stwierdziła, aby dochodziło na znaczną skalę do likwidacji mniej opłacalnych oddziałów. Nawet jeżeli zdarzały się już takie przypadki, to wynikały głównie z ograniczenia wartości kontraktów, np. z uwagi na niskie zainteresowanie pacjentów określonymi usługami. Nie doszło również do pogorszenia dostępu pacjentów do usług medycznych finansowanych ze środków publicznych i preferowania udzielania świadczeń komercyjnych (tj. finansowanych przez pacjentów z własnej kieszeni).
Zdaniem NIK dla poprawy sytuacji podmiotów leczniczych i skuteczności regulacji ustawy konieczne są dalsze zmiany - po pierwsze usprawnienie zarządzania placówkami, tak by uwzględnione zostało m.in. rozpoznanie lokalnych potrzeb i ocenę rynku usług medycznych, po drugie zaś stworzenie mechanizmów realnej konkurencji pomiędzy spółkami o środki publiczne w oparciu o jakość i efekty świadczonych usług.
Uzyskaj nieograniczony dostęp do SerwisZOZ.pl
- Aktualne informacje o zmianach prawnych
- Indywidualne konsultacje e-mail z ekspertem (odpowiedź w 48 h)
- Bazę 3500 porad ekspertów, gotowych wzory dokumentów i procedur