NIK zwraca uwagę, że w 2015 r. NFZ nie zapewnił równego dostępu do świadczeń zdrowotnych dla wszystkich ubezpieczonych, co naruszało podstawową zasadę ustawy o świadczeniach, czyli zapewnienia ubezpieczonym równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej. Było to spowodowane m.in. nierównomiernym rozmieszczeniem kadry i placówek medycznych na terenie kraju. Podobne zróżnicowanie w dostępie do świadczeń odnotowano w lecznictwie szpitalnym.
Kolejki, kolejki, kolejki… objaw choroby systemu ochrony zdrowia
Mimo zwiększenia o ponad 4 mld zł wartości umów zawartych przez NFZ ze świadczeniodawcami oraz wprowadzenia od 1 stycznia 2015 r. tzw. pakietu kolejkowego dostęp pacjentów do świadczeń zdrowotnych w 2015 r., w większości rodzajów oddziałów szpitalnych i poradni specjalistycznych, nie poprawił się. Przeciwnie - średni czas oczekiwania na niektóre świadczenia wydłużył się i był zróżnicowany w zależności od województwa.
Różnice w dostępie do świadczeń w wybranych szpitalach Średni czas oczekiwania na udzielenie świadczenia:
Najdłużej na udzielenie świadczenia (a co za tym idzie - na przyjęcie do oddziału) trzeba było czekać w przypadku oddziałów: otorynolaryngologicznych dla dzieci (167 dni), audilogiczno-foniatrycznych (165 dni), leczenia oparzeń (162 dni), urologicznych dla dzieci (152 dni), otorynolaryngologicznych (131 dni) oraz chirurgii urazowo - ortopedycznej (129).
Szczególnie długo oczekiwano na świadczenia endoprotezoplastyki stawu biodrowego, endoprotezoplastyki stawu kolanowego oraz zabiegów związanych z leczeniem zaćmy. Średni rzeczywisty czas oczekiwania (obliczony na podstawie rzeczywistych czasów oczekiwania osób skreślonych z listy oczekujących z powodu wykonania świadczenia) w poszczególnych OW NFZ był zróżnicowany i mógł przekraczać nawet 1400 dni.
Uwagi i wnioski NIK
Ustalenia kontroli wskazują na szereg problemów o charakterze systemowym, które ograniczają skuteczność działań NFZ, a w szczególności na:
-
koncentrację zasobów kadrowych i sprzętowych systemu ochrony zdrowia jedynie na wybranych obszarach (w szczególności w dużych ośrodkach miejskich), co skutkuje trudnościami w kontraktowaniu świadczeń w pozostałych regionach kraju,
-
brak skutecznych narzędzi informatycznych pozwalających na eliminowanie nieprawidłowości w sprawozdawczości i dokumentach rozliczeniowych przekazywanych przez świadczeniodawców,
-
niewystarczającą skuteczność monitorowania realizacji planu finansowego oraz działań dotyczących zmian warunków umów zawartych ze świadczeniodawcami w przypadkach, gdy nie są oni w stanie zrealizować zaplanowanych świadczeń, w szczególności z powodu niedostatecznej liczby personelu medycznego o pożądanych kwalifikacjach.
W ocenie NIK niezbędne jest podjęcie przez Prezesa NFZ działań zmierzających do:
-
wyjaśnienia spraw dotyczących finansowania świadczeń udzielonych przez osoby zmarłe lub na rzecz osób zmarłych,
-
opracowania wieloletniej strategii IT w porozumieniu z Ministrem Zdrowia,
-
poprawy wykorzystania środków przewidzianych w planie finansowym na leczenie pacjentów,
-
kontynuowania działań w celu doskonalenia mechanizmów weryfikacji rozliczanych świadczeń,
-
kontroli działań zmierzających do skrócenia czasu oczekiwania pacjentów na udzielanie świadczeń zdrowotnych, zwłaszcza w odniesieniu do tych zakresów, w których świadczeniobiorcy wymagają pilnego skorzystania z pomocy medycznej.
Pomysły na zmniejszenie kolejek
Według Polskiej Federacji Szpitali, że głównymi przyczynami kolejek do lekarzy specjalistów są przede wszystkim:
- limity wynikające z kontraktów NFZ: zbyt niskie nakłady na ochronę zdrowia w stosunku do oczekiwań społeczeństwa
- brak specjalistycznych poradni chorób wewnętrznych: poradnie takie w znacznym stopniu mogły by zmniejszyć kolejki do lekarzy podspecjalności internistycznych (np. endokrynologia, kardiologia, itd.)
- niewykorzystanie zasobów chirurgii ogólnej: niedofinansowane poradnie i oddziały
- niedostateczne wykorzystanie potencjału personelu pielęgniarskiego: zbieranie informacji o pacjencie, wstępny wywiad medyczny, wypisywanie recept, wypisywanie zwolnień, udzielanie porad z zakresu edukacji zdrowotnej, itd.
- niewłaściwe wykorzystanie czasu pracy lekarzy: brak asystentów medycznych, transkrypcjonistów, brak nowoczesnej informatyzacji ułatwiającej pracę lekarza, nadmiar obowiązków sprawozdawczych
- niewłaściwe zarządzanie kolejkami do specjalistów: zamiast obarczać tym zadaniem świadczeniodawców kolejkami powinien sprawnie zarządzać płatnik
- przeświadczenie społeczeństwa iż najlepiej z problemem zdrowotnym zgłaszać się do lekarza specjalisty
- mało ergonomiczna organizacja pracy poradni lekarskich: np. brak wielofunkcyjnych pokojów badań, wygórowane wymagania sanitarne
A kolejki nie maleją, nie maleją, nie maleją.
Słowa kluczowe:
kolejki w szpitalachUzyskaj nieograniczony dostęp do SerwisZOZ.pl
- Aktualne informacje o zmianach prawnych
- Indywidualne konsultacje e-mail z ekspertem (odpowiedź w 48 h)
- Bazę 3500 porad ekspertów, gotowych wzory dokumentów i procedur