Likwidacja karty podatkowej od 2022 roku. Co się zmieni dla lekarzy?

Lekarze wykonujący swoją profesję na podstawie kontraktu z początkiem 2021 roku zyskali możliwość rozliczania przychodów na podstawie karty podatkowej. Jej zastosowanie przestało zależeć od świadczenia usług wyłącznie na rzecz konsumentów.

Dopuszczalne stały się więc usługi medyczne na rzecz osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej albo osób fizycznych na potrzeby prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej (np. na rzecz szpitali, NZOZ-ów lub SPZOZ-ów).

Lekarze, decydując się na tę formę opodatkowania, musieli spełnić wiele warunków (np. co do zasad rozliczeń podatkowych i rodzaju aktywności zawodowej małżonka, miejsca prowadzenia działalności medycznej czy innych przychodów prowadzonego przez nich przedsiębiorstwa).

Szczególnie istotny stał się warunek realizacji usług bez pomocy osób niezatrudnionych na podstawie umowy o pracę oraz usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne.

Oznacza to w praktyce, że kontrakt z placówką medyczną musi uszczegóławiać świadczone usługi w taki sposób, by inni pracownicy szpitala, pomagając lekarzowi, pozostawali w stosunku do niego specjalistami, a przedmiot ich działalności gospodarczej lub wykonywanych czynności na innej podstawie niż działalność, różnił się od PKD lekarza.

Usługi lekarza świadczącego czynności wspólnie z innymi lekarzami lub innymi osobami wykonującymi te same działania pozbawiają lekarza prawa do karty podatkowej.

W efekcie istotne przy wyborze karty podatkowej stało się właściwe regulowanie zapisów zawieranych kontraktów w taki sposób, by przy świadczeniu usług lekarze korzystali w szpitalach z usług specjalistycznych w stosunku do usług własnych.

To niejedyny problem z opodatkowaniem kartą podatkową. Już od przyszłego roku jej wybór nie będzie możliwy. Wyjątkiem są ci lekarze, którzy działalność rozliczają gospodarczą kartą podatkową już od początku 2021 roku lub wybrali taką formę rozliczenia wcześniej albo zrobią to w trakcie tego roku i od momentu podjęcia tej decyzji zdecydują się na opodatkowanie kartą.

Okazuje się zatem, że wszyscy podatnicy, którzy nie zdecydowali się wybrać tej formy opodatkowania do 2021 roku, już od 2022 roku utracą takie prawo.

Alternatywną metodą rozliczeń podatku dla medyków zatrudnionych stał się ryczałt, w przypadku którego zwiększono limit przychodów (do 2 mln euro) oraz obniżono stawkę podatku.

W zależności od tego, jak jest prowadzona działalność, lekarz w 2021 roku może stosować stawkę:

• 17%, jeśli zawód wykonuje w formie wolnego zawodu, czyli jako lekarz, lekarz dentysta, lekarz weterynarii, technik dentystyczny, felczer, położna, pielęgniarka, psycholog, fizjoterapeuta, bez zatrudniania na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze, osób, które wykonują czynności związane z istotą danego zawodu (zatem jedynymi zatrudnionymi mogą być osoby do pomocy);
• 15%, jeśli zawód medyczny wykonywany jest przy zatrudnianiu specjalistów działających w ramach istoty zawodu medycznego – gdy lekarz nie jest traktowany jako prowadzący wolny zawód, a jednocześnie świadczone usługi mieszczą się w zakresie usług opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86).

W 2022 roku sytuacja się zmieni. Lekarze decydujący się na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych nie będą się zastanawiać, czy prowadzą działalność w formie wolnego zawodu czy przy zatrudnieniu innych osób. Przychody osiągane ze świadczenia usług w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86) będą opodatkowane według jednej, 14-proc. stawki ryczałtu, niezależnie od tego, czy świadczone będą osobiście, czy z pomocą osób zatrudnionych.

Zmienione zasady rozliczeń dotyczą nie tylko formy opodatkowania, lecz także zasad, na jakich poszczególne formy będą funkcjonować.

Tak, jak w przypadku pozostałych form opodatkowania, zarówno w przypadku ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, jak i karty podatkowej, usunięte będzie prawo odliczenia od podatku 7,75% podstawy ustalenia składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Prawa nabyte, na jakich będzie można korzystać z karty podatkowej, będą dotyczyły zatem tylko jej wyboru, co nie znaczy jednak, że kontynuowana forma będzie taka sama jak w roku poprzednim.

Przepisy, które mają być stosowane od 2022 roku, różnicują jednak zasady ustalania podstawy tej składki dla ryczałtowców, zasad ogólnych lub podatku liniowego oraz dla korzystających z karty podatkowej.

Obowiązkową składkę na ubezpieczenie zdrowotne lekarze opodatkowani ryczałtem będą płacili od przychodu, jednak według niższej stopy procentowej niż w przypadku wyboru rozliczenia liniowego lub według skali podatkowej.

W przypadku opodatkowanych kartą wysokość składki będzie ustalana od wyższej podstawy niż do tej pory (w 2020 roku podstawą jest kwota 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale roku poprzedniego).