Jakich zasad bhp musisz przestrzegać, zatrudniając Ukraińców

Również obcojęzyczny pracownik powinien przejść szkolenia bhp. Szkolenia te, aby były skuteczne, muszą być zrozumiałe dla obcojęzycznych pracowników.

Obowiązkiem każdego pracodawcy jest zapewnienie pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, nawet obcokrajowcom.

Ponadto zasadą jest, że nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie ma on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności. Musi mieć również dostateczną znajomości przepisów oraz zasad bhp.

Obowiązkiem pracodawcy jest zatem zapewnienie przeszkolenia pracownika w zakresie bhp przed dopuszczeniem go do pracy. Trzeba prowadzić także okresowe szkolenia w tym zakresie. Jednak, jak się okazuje, nie jest to takie oczywiste. Tym bardziej proste.

W naszym kraju pracuje legalnie i będzie pracować coraz więcej obywateli z Ukrainy. Jest to sytuacja jak najbardziej oczywista, mając na uwadze wojnę w Ukrainie. Ze względu, że to głównie kobiety docierają do Polski, duży odsetek uchodźców z Ukrainy zatrudniony będzie w usługach sprzątających, a zatem prawdopodobnie w placówkach medycznych. Dlatego tak ważne jest zapewnienie tym pracownikom odpowiedniego przeszkolenia bhp.

Warto wspomnieć, że jeszcze przed pandemią sprawy z przygotowaniem do pracy pracowników obcojęzycznych nie wyglądały najlepiej. Raport „Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2018”, przygotowany na zlecenie Koalicji Bezpieczni w Pracy, pokazywał, że 56% pracowników z Ukrainy, zatrudnionych przez polskich pracodawców, nie odbyło szkolenia bhp.

Najczęstszym powodem braku udziału w szkoleniu jest niezorganizowanie go przez pracodawcę. Kolejny pojawiający się powód to bariera językowa. Niestety większość szkoleń bhp zatrudnionych obcokrajowców, jeżeli się odbywała, prowadzona była po polsku.

Ten sam problem dotyczył większości materiałów szkoleniowych. Jak wynika ze wspomnianego raportu, aż 85% treści szkolenia było przygotowywane w języku polskim. Dlatego trudno mówić o ich skuteczności i zrealizowaniu celów takiego szkolenia.

Jak zatem należy przygotować się i przeprowadzić szkolenia bhp dla pracowników obcojęzycznych?

Przepisy nie precyzują języka, w jakim ma być prowadzone szkolenie bhp dla obcokrajowców. Należy mieć na uwadze, że szkolenia bhp powinno być przeprowadzone w języku dla pracowników zrozumiałym. Najlepiej w ich języku ojczystym, w formie, która zapewni im zdobycie niezbędnej wiedzy na temat zasad i przepisów bhp.

Warto zaznaczyć, że pracownicy z Ukrainy nieco inaczej postrzegają znaczenie szkoleń bhp. W odróżnieniu od rodzimych pracowników, szkolenia bhp dla ukraińskich pracowników nie są stratą czasu.

Ich zdaniem są one przydatne i stosunkowo interesujące. Tak wskazywał już raport „Bezpieczeństwo pracy w Polsce 2018”. Zdecydowana większość obywateli Ukrainy jest pozytywnie zaskoczona standardami dotyczącymi bezpieczeństwa pracy w Polsce.

Jednak nawet jeżeli na polskich szkoleniach bhp najwięcej uwagi (zdaniem pracowników z Ukrainy) poświęca się takim tematom, jak:

• przebieg ewakuacji w sytuacji zagrożenia pożarem,
• pierwsza pomoc,
• prawa i obowiązki pracowników,

to z tylko 1/3 spośród wszystkich pracujących w Polsce Ukraińców potrafi w rzeczywistości podjąć odpowiednie kroki w sytuacjach awaryjnych, np. przy ewakuacji.

Natomiast tylko 1/4 byłaby w stanie udzielić pierwszej pomocy. Jeżeli chodzi zaś o znajomość prawa, to prawie połowa z nich jest zdania, że cudzoziemców nie obowiązują te same przepisy bhp, co Polaków. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest właśnie niezrozumienie przekazywanej na szkoleniu bhp wiedzy, informacji (najczęściej w języku polskim).

Oczywiście na polskim rynku pojawiły się już oferty szkoleń bhp prowadzone w języku ukraińskim. Coraz więcej polskich firm korzysta też podczas szkoleń z materiałów tłumaczonych na język rodzimy zatrudnianych grup pracowników, np. na ukraiński.

Obecnie praktyka tłumaczenia lub korzystania z przetłumaczonych materiałów szkoleniowych występuje w niemal co czwartej polskiej firmie. Zapewne ze względu na napływ potencjalnych ukraińskich pracowników, odsetek ten będzie nadal rósł.